Wide Area Network kavramının kısaltımı olan ve Türkçeye geniş alan ağı olarak çevrilen WAN; geniş bir alanda sayıca birden fazla cihazın iletişimi maksadıyla kurulan bir ağdır. WAN’lar, farklı noktalardaki yerel ağların birbirlerine bağlanmasıyla oluşturulmuş geniş ve büyük ağlardır. Buradan hareketle, WAN’lar LAN (yerel ağ bağlantısı)’lara nazaran daha geniş bir alanı içine alır. Geniş alan kavramıyla kastedilmekte olan şehirler daha da ötesi ülkelerdir. Şehirleri hatta ülkeleri içine alan ağ şeklinin en bilinen formu internettir. Genel itibarıyla çoğu WAN, internete bağlıdır. Fakat bazı hususi durumlarda özel WAN kullanılabilir.
Link antenleri, uydu bağlantıları ve geçitler gibi türlü özel aletler, LAN’ları birleştirmek için gerekir. WAN bünyesinde çok sayıda bilgisayar kullanılabileceği gibi aynı zamanda LAN bağlantılarının birleştirilmesi yoluyla da böyle bir bağlantı ağı oluşturulabilir. Kullanıcıların birleştirilmesi sayesinde, WAN’lar yerel ağ vasfında LAN gibi kullanılabilir. Kullanıcı sayısındaki artış, LAN’a kıyasla WAN'ın erişim hızının azalmasına sebebiyet verir. Bant genişliğinin arttırılması, bu sorunu çözer. WAN bağlantılarına oranla daha dar alanları içine alan LAN bağlantıları, WAN'a kıyasla daha hızlı aktarma işlemi gerçekleştirilmesine imkan tanır.
WAN, öbür ağ türleriyle karşılaştırıldığında verileri nispeten yavaş aktarır. WAN'lar, farklı yerleşkelerde konumlanan LAN’ların birleştirilmesiyle meydana getirilmiş olup büyük bir alanı kapsaması nedeniyle yönlendirici kullanır. Evden internete bağlanılan her bir ağa LAN denildiğinde bütün bağlantıların birleşimiyle tüm dünyayı kapsayan internet ağı yani WAN ortaya çıkmış olur. Bu ağ, dünyadaki tüm geniş alan ağlarını birleştirerek en büyük alan ağını bir başka deyişle en geniş WAN’ı meydana getirir.
WAN bağlantısının kullanıcılarına sağladığı avantajları şöylelikle sıralayabiliriz:
Modemlerde mevcut olan ve genel itibarıyla mavi renkle belirtilen port, WAN portudur. Modemlerdeki bu WAN portu, aygıtın internete bağlanmasını ve aynı aygıt kanalıyla başka bir cihaza internetin kullandırılmasını sağlar. WAN portu aracılığıyla kurulan bağlantı, ikinci bir modemle de paylaşılabilir.
Çok katlı mekanlarda, evin diğer katlarına veya komşulara bu yolla internet sağlanabilir. Bunun için internet bağlantısı yapılacak olan modeme takılı ethernet kablosunun, bağlantının paylaşılacağı modeme ait WAN portuna takılması yeterli olur. Böylelikle ikinci modemin de internete bağlantısı gerçekleştirilir. WAN portundan aktarılan veriler LAN portuna dağıtıldığından cihazlar LAN portuna bağlandığında internete erişilmiş olur. İkinci modemde mevcut olan 4 port da aktif bir şekilde kullanılabilir.
WAN’ların temel varoluş maksadı, LAN ve bu türdeki ağları birbirlerine bağlayarak bir lokasyondaki kullanıcıları ve bilgisayarı başka lokasyonda bulunan kullanıcılar ve bilgisayara bağlamaktır. WAN'ların pek çoğu, tek bir organizasyon için kurulduğundan oldukça kıymetlidir. İnternet servis sağlayıcıları bünyesinde bulunan WAN’lar, organizasyonun LAN ağı aracılığıyla internetle bağlantı kurmasını sağlar.
WAN kurulumunda sıklıkla kiralık devreler tercih edilir. Kiralanan devre uçlarının biri kablo göbeğinin LAN’a öteki ucu da yönlendiricinin WAN’a bağlanmasını sağlar. Ancak kiralanan devrelerin uygun maliyetli olmamasından kaynaklı bazen paket veya devre anahtarlama türündeki daha uygun olarak değerlendirilebilecek yollara başvurularak WAN kurulabilir.
WAN ile LAN arasındaki fark şu örnekle net bir şekilde anlaşılabilir;
Fabrika, iş yeri ve okul gibi mekanlarda birden fazla bilgisayar mevcuttur. Bu bilgisayarların birinde yazıcı kurulu vaziyettedir. Yazıcı kurulu olmayan bilgisayardaki bir çıktının alınabilmesi için yazıcının kurulduğu bilgisayara bir ağ bağlantısı vasıtasıyla çıktının gönderilmesi gerekir. Kurulması gereken bu ağ bağlantısına genel olarak LAN denir. Mekanda bulunan bilgisayarların biri üzerinden internet bağlantısını sağlayan ağ da WAN’dır. Kısaca LAN, mekanın kendi içerisindeki iletişimin kurulmasını sağlarken WAN, internet ortamına bağlı tüm dünyayla bağlantı kurulmasını sağlar.
