"Vekil sunucu" ya da "ara sunucu" olarak da bilinen Proxy, bağlanmak istediğiniz siteye başka bir kanal kullanarak geçmenize yarayan bir araçtır. Çevrimiçi olduğunuzda, ziyaret ettiğiniz web sitesi ya da ISS’niz tarafından web sitenizin geçmişi izlenir. Dolayısıyla davranışlarınızı çevrimiçi IP adresleri saptamaya yardımcı olur. IP adresi girmiş olduğunuz web sitesinin konumundan evinizin adresinin belirlenebilmesini sağlayabilir.
Kişisel veriler çok değerlidir. Bu sebeple Proxy sayesinde çevrimiçi izlenmeden kurtulabilirsiniz. Sizinle İnternet arasında aracı görevi gören sunucu, öncelikle sunucusunda bulunan IP adresinizi değiştirmeye çalışır. Daha sonra da girmek istediğiniz web sitesine bağlanır. Kendisine ait IP adresi sayesinde İnternet isteğiniz bu sunucu aracığı ile işlenir. Bu sayede web istediğinizi sizin için çalıştırır. Web sunucularından yanıt geldiğinde de sizin gerçek IP adresiniz açığa çıkmaz. Gelişmişlik gizlilik düzeyi ile size aktarır. Yani erişmeye çalıştığınız web sitesi sunucu olur. Proxy, tarayıcı ve sunucu arasında konumlanarak tarayıcınızdan gelen istekleri onaylar. Sunucuya İnternet sitesine bağlanma isteğinizi iletir. Özellikle ülkemizde girişi yasaklanan web sitelerine erişebilmek için 2008 yılından sonra sıkça kullanılmaya başlanmıştır.
Ücretsiz kullanma imkânlarının yanında, özel şifreleme sistemleri ile güvenliğin en üst düzeyde tutulduğu ve İnternet hızının en yüksek olduğu elit sunucuları da vardır. Talebinizi karşılama durumuna göre dilediğinizi tercih edebilirsiniz. Kullanıcıları ticari işletmeler ya da bireyler olabilir. Proxy kullanırsanız, kendi İnternet sağlayıcınızı kullanmanıza gerek kalmaz. Başka bir IP adresi kullanarak, İnternet ağında kendinize ait bir alan oluşturabilirsiniz.
Kullanıcı olarak site adresinizi doğrudan İnternet tarayıcısına yazmak yerine, ücretsiz veya ücretli vekil sunucu hizmeti veren siteye yazabilirsiniz. Sunucu o sayfaya girer ve sizinle sayfanın içeriğini paylaşır. Bağlantı, ara sunucunun IP adresi üzerinden yapılarak, sizin IP adresiniz bağlantı için kullanılmaz. Güvenli ve hızlı bağlantı isteyenler için oldukça avantajlıdır. Kullanışlı bir görünüme sahip birçok özelliği ile sizin talebinize cevap verebilir. Kaynaklara erişim hızını artırır. İnternet kullanımı için doğru bağlantıların kurulduğundan emin olmanızı sağlayabilir. Dahili sistem güvenliğinizi sağlar. Tüm zararlı yazılım ve virüsleri engelleyebilir. Özel güvenlik kontrolünün sağlanabilmesi için destek olabilir. Kolay bir şekilde bölgesel yönlendirmeler yapabilir.
Daha özgür ve güvenli bir platformdan İnternete bağlanmak için siz de Proxy kullanımını tercih edebilirsiniz. Genellikle erişimi engellenen sitelere girmek için kullanılsa da aslında bu uygulama, ana İnternet sunucusu yetersiz olan şirketler tarafından hızlı İnternet bağlantısı ve güvenlik için de kullanılabilir. Olumsuz sonuçlar doğuracak reklam dolandırıcılıklarından, kimlik sahtekârlıklarından, veri sızıntılarından ve bunun gibi etkenlerden korunmak için de kullanılabilir.
İnternet’te anonim olarak gezintiye çıkmak isterseniz, Proxy sunucuları, evinizin IP adresini dünyanın geri kalanından gizlerler. Proxy ile İnternet'e bağlandığınızda bilgisayarınızın ev IP adresi yerine kendi IP’sini gösterir. Bu da doğrudan İnternet'e bağlansanız bile daha fazla gizlilik sağlar. Yüklediği içerikleri önbelleğe alan sunucu, erişmek istediğiniz web sitesine daha hızlı girebilmenize olanak tanır. Tehlikeli olduğunu düşündüğü siteye girmenizi engelleyebilir. Riskli sitelerden gelebilecek kötü amaçlı yazılımlar, sizin yerinize sunucuya bulaşabilir. Yine de tam güvenlik sağlamak için İnternet'te dolaşırken antivirüs programınızın çalıştığından emin olmalısınız.
Çevrimiçi gizliliğinizi sağlama türlerine göre Proxyler üç gruba ayrılabilir:
Ücretsiz oldukları için en çok tercih edilenler arasındadır. En büyük sıkıntısı;IP gizleme işini tam olarak gerçekleştirememesidir. Veri trafiği için de herhangi bir şifreleme yoktur.
IP adresinizi gizlemek için kullanılabilen sunucular, bu konuda yüksek oranda başarı sağlayabilirler. En büyük dezavantajlarından biri ise şifreleme konusunda aynı başarıyı gösterememeleridir. Ücretsiz, trafik kotalı ve ücretli olarak tercih seçenekleri vardır.
IP adresinizi gizleme ve web trafiğinizi şifreleme konusunda çok başarılıdır. Sunucular arasında en güvenilir ve en hızlı bağlantı sağlayabilir. Sadece deneme süreleri ücretsiz olarak kullanılır. Özellikle şirketler bu sunucu türünü daha çok tercih etmektedir.
Bağlantı türüne göre de ise iki farklı sunucusu bulunur:
Genel olarak IP adresini gizlemek ve hızlı İnternet erişimi sağlamak amacı ile kullanılır. Yalnızca web sitelerinin ziyaretinde kullanılabilir. HTTP protokolü dışında hiçbir protokole bağlanmayı sağlamaz. Engellenen sitelere bağlanmak için en çok tercih edilen sunucu türüdür. Anonim, transparen ve elit değişik biçimleri kullanılabilir.
HTTP sunucularına göre çalışması daha yavaştır. SMTP ve FTP gibi sunucuları destekler. Yavaş çalıştığı için gerçek zamanlı çevrimiçi oyun oynamak için uygun değildir. SMTP desteğine rağmen, e-posta trafiği için kullanılması tavsiye edilmez.
Sunucu basit ayar değişiklikleri ile İnternet'te sörf etkinliklerinizi kolayca yönlendirebilir. Tarayıcınızın gelişmiş güvenlik ayarlarından Proxy seçeneğini bulup, hangi sunucuyu kullanıyorsanız manuel olarak bu bilgileri girmeniz gerekir. Sürekli kullanmayacaksanız bu zor bir yol olduğu için iyi bir seçenek olmayabilir. Ayarları değiştirerek, web tarayıcılarındaki sunucuya rahatça bağlanabilirsiniz. Yerel ağ ayarları üzerinde değişiklik yapabilirsiniz. Google Chrome, Yandex ve İnternet Explorer gibi her bir tarayıcı türünün ayarı da farklılık gösterebilir.
Ayarlar için öncelikle "Google Chrome" tarayıcınızın sağ üst kısmında bulunan üst üste üç noktaya tıklayın. Burada bir pencere açılır. Bu pencereden ayarlar kısmına girilir. Sol tarafta yer alan sistem butonuna basılır. Bilgisayarınızdaki Proxy değiştirme kısmından "ayarları açın" seçeneğine tıklanır. İnternet özelliklerinden yerel ağ ayarları bulunur. Ara sunucu sekmesinde "yerel ağınız için Proxy sunucusu kullanın" kutucuğu işaretlenir. Son olarak adres kısmına vekil sunucu adresinizi yazarak tamam dediğinizde ayarları yapmış olursunuz.
İlk olarak "Yandex" tarayıcınızın sağ üst kısmındaki üç çizgi simgesine tıklayın. Açılan pencereden "ayarlar" sekmesine ulaşın. Menüde bulunan sistem seçeneğini tercih edin. Burada karşınıza Proxy sunucu ayarları butonu çıkar. Bu butona bastıktan sonra diğer adımlar Google Chrome adımları ile aynı şekilde ilerler. Adımları tamamladığınızda ayarlar ile ilgili işlemleri tamamlamış olursunuz.
İnternet gezintileriniz için "İnternet Explorer" kullanacaksanız adım adım sunucu ayarlarınızı yapabilirsiniz. İnternet Explorer sayfasında sağ üst köşede yer alan çark işareti tıklanır. Açılan pencerede "İnternet seçenekleri" butonuna tıklanır. Sonra karşınıza "bağlantılar" sekmesi gelir. Açılan sayfada "Google Chrome Proxy ayarları" seçeneği tıklanarak, Google Chrome ve Yandex adımları izlenir. Ayarlar yapılarak tamamlanır.
Proxy kullanımı ve VPN (Virtual Private Network), ikisi de IP adresinizi değiştirerek ziyaret gerçekleştirmenizi sağlar. Ancak Proxy bu işlemi, sunucu tarafından vekillik yapılarak gerçekleştirir. VPN ise sizin sanal bir kullanıcı gibi giriş yapmanızı sağlayan şifrelenmiş bir bağlantı tüneli oluşturur. Sizin adınıza bilgilerinizi şifreleyerek gizler. Proxy sunucusu kullanırken, bilgisayarınızdan sunucuya gidene kadar yapacağınız sistem açıktır. Özellikle İnternet Servis Sağlayıcınız (ISS) tarafından izlenebilir ve görülebilir. Ardından anonimlik de sağlanmış olur. Ancak bir şifreleme yoktur. VPN'de ise sizin özel ağ verilerinizin şifrelendiği bir tünel oluşturulduğu için bağlantınızın tamamı şifrelenir. ISS'de dahil olmak üzere sizin bağlanmak istediğiniz yer anlaşılamaz.
